Mae Banc Data SAIL yn dathlu 10 mlynedd yn cefnogi cymunedau ymchwil i gyrchu, cysylltu a dadansoddi data poblogaeth a iechyd fel mater o drefn o fewn amgylchedd mynediad diogel a sicr.
2006
Lansio
Lansiwyd yr Uned Ymchwil Gwybodeg Iechyd (HIRU) ym mis Tachwedd 2006.
Darparwyd cyllid craidd gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru.
Arweiniwyd HIRU gan Yr Athro David Ford a’r Athro Ronan Lyons.
2007
Astudiaeth beilot Banc Data SAIL
 chymeradwyaeth Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru ac mewn partneriaeth â rhai darparwyr data, cynhaliwyd astudiaeth beilot yn yr ardal leol o gwmpas Abertawe yng Ngorllewin Cymru gan ddefnyddio Cronfa Ddata Cyfnodau Cleifion Cymru (PEDW) o arosiadau cleifion mewnol, data meddygon teulu o ymarferion yn yr ardal, a data gwasanaethau cymdeithasol yr Awdurdod Lleol.
Defnyddiwyd canlyniadau’r peilot i ddatblygu a mireinio dulliau o echdynnu, cludo, storio a dadansoddi data, ac i adeiladu ateb prototeip.
Sefydlir model llywodraethu cadarn â phreifatrwydd trwy gynllunio. Egwyddorion:
- cludiant data diogel
- cydweddu cofnodion yn ddibynadwy
- anonymeiddio ac amgryptio data adnabyddadwy
- rheoli datgelu
- rheoli mynediad i ddata
- craffu ar y cynnig a’r canlyniadau
- dilysu IG allanol
Sefydlwyd proses ffurfiol ar gyfer cael caniatâd i ddefnyddio data gan sefydliadau sy’n cymryd rhan.
Datblygwyd partneriaeth ffurfiol ag NWIS fel Trydydd Parti Dibynadwy (TTP) ar gyfer Banc Data SAIL.
Cyn cyflwyno’n genedlaethol, fe wnaethom gyfarfod ag ystod eang o asiantaethau llywodraeth, rheoleiddiol a phroffesiynol ar dderbynioldeb system o gysylltiadau data.
Sefydlwyd tîm bach o oddeutu 10 o staff gan gynnwys y cyfarwyddwyr i gynllunio, rheoli a gweithredu Banc Data SAIL.
2011
Mynediad ar-lein
Hyd at 2011, dim ond ar y safle y gellid cyrchu data. Wrth i sylfaen y defnyddiwr ehangu, roedd arnom angen ateb mwy ymarferol. Datblygwyd a gweithredwyd Porth SAIL.
Mae’r Porth yn defnyddio rhith-amgylchedd diogel a phrotocol bwrdd gwaith pell fel bod modd cyrchu data yn ddiogel yn unrhyw le yn y byd.
Fe ddenodd hyn fwy o ddefnyddwyr data a mwy o fuddsoddi, gan gynnwys canolfannau gwerth miliynau lluosog o bunnau megis CIPHER a ariennir gan MRC ac ADRC a ariennir gan yr ESRC.
2015
Cyllid ar gyfer adeilad newydd
Sicrhawyd cyllid ar gyfer Adeilad Gwyddor Ddata newydd (DSB), canolfan o safon fyd-eang mewn ymchwil, hyfforddiant a datblygiad e-Iechyd a data gweinyddol â chysylltiadau data a chyfleusterau dadansoddi pwerus, cadarn o’r radd flaenaf.
Fe agorodd yn haf 2015 ac mae’n dod â dwy Ganolfan Ragoriaeth gyffrous at ei gilydd o dan un to – sef y Sefydliad Ymchwil Gwybodeg Iechyd Farr gwerth £9.3 miliwn a’r Ganolfan Ymchwil Data Gweinyddol Cymru newydd gwerth £8 miliwn (ADRC Cymru), sy’n galluogi ymchwilwyr i gydweithio i wireddu potensial data ar raddfa fawr i gynnal ymchwil newydd pwerus.
Gwnaed y cyfleuster ymchwil 2900 metr sgwâr yn bosibl gan y cyllid gan y Cyngor Ymchwil Feddygol (MRC), y Cyngor Ymchwil Economaidd a Chymdeithasol (ESRC) a Llywodraeth Cymru.
Fe gyflawnodd yr ardystiad mawreddog ISO27001 yn 2015.
2017
Pen-blwydd 10 mlynedd!
Mae gan DSB oddeutu 100 o staff .
Mae’r data a ddelir o fewn Banc Data SAIL wedi cynyddu o ran maint a mathau. Gellir gweld rhestr o setiau data cyfredol yma.
Yn ogystal â microdata strwythuredig, mae Banc Data SAIL yn gweithio’n gynyddol â mathau o ddata sy’n dod i’r amlwg fel data daearyddol, testun rhydd a data cychwynnol yn yr amgylchedd diogel.
Mae’r arbenigedd a thechnoleg a ddatblygwyd fel rhan o Fanc Data SAIL wedi dylanwadu ar systemau newydd yn eang ac wedi galluogi creu Llwyfan Ymchwil Ddiogel y Deyrnas Unedig.
Pen-blwydd 10 mlynedd!
2020
COVID-19 ac ymateb ‘Cymru’n Un’
Effeithiodd COVID-19 ar bob agwedd ar fywyd bob dydd. Cafodd llawer o’r gwasanaethau, prosesau a digwyddiadau rydym yn aml yn eu cymryd yn ganiataol eu tarfu, eu gohirio neu eu gadael yn gyfan gwbl. Gweithiodd y tîm y tu ôl i Fanc Data SAIL yn ddiflino i sicrhau bod gwyddonwyr, ymchwilwyr a defnyddwyr data yn parhau i wneud yr hyn y maent yn ei wneud orau; defnyddio data byd go iawn i archwilio a phennu ffyrdd newydd o wella bywydau pobl.
Diogelwch data a set gaeth o egwyddorion llywodraethu yw nodweddion diffiniol Banc Data SAIL. Ac, wrth gwrs, arhosodd y protocolau hyn yn dynn yn ystod y pandemig, ond roedd ymrwymiad a phragmatiaeth tîm Banc Data SAIL yn golygu bod data ar gael ar gyfer ymchwil mewn cyn lleied â 48 awr mewn rhai achosion.
YMATEB CYMRU’N UN I COVID-19 GYDA TIMAU TRAWS-SEFYDLIADOL O ARBENIGWYR LEDLED CYMRU I DDARPARU TYSTIOLAETH I FYND I’R AFAEL Â PHOLISI AC ARFER ER MWYN MYND I’R AFAEL Â’R EPIDEMIG YN Y DU.
Roedd Cymru’n Un yn cynnwys cydweithwyr o’r grŵp Gwyddor Data Poblogaeth a ledled Cymru gan gynnwys HDR UK, ADR Cymru, Banc Data SAIL, ADP, BREATHE, Llywodraeth Cymru, Iechyd Cyhoeddus Cymru, Gofal Cymdeithasol Cymru ac Iechyd a Gofal Digidol Cymru. Y dull ystwyth ac ymatebol hwn o ddadansoddi data a chynhyrchu gwybodaeth yn seiliedig ar y blaenoriaethau cyson a newydd eu datblygu ar gyfer mynd i’r afael â COVID-19 yng Nghymru.
